Бүгін Америка Құрама Штаттарының Халықаралық даму агенттігінің (USAID) «Орталық Азия энергетикасы» жобасы «Маңғыстау өңірлік электр желілері компаниясы» АҚ-мен (МЭК) жаңартылатын энергия көздерін (ЖЭК) интеграциялау мәселелерін зерттеуді әзірлеу мақсатында өзара түсіністік туралы меморандумға (МҰ) қол қойды. МРЭК – елдегі ірі мұнай компаниялары тұтынатын электр энергиясының 90 пайызын қамтамасыз ететін Қазақстандағы ең ірі таратушы компаниялардың бірі.
Меморандумға сәйкес, USAID-тің «Орталық Азия энергетикасы» жобасы МРЭК -ке 2060 жылға қарай елдің көміртегі ізін азайту және көміртегі бейтараптығына жету жөніндегі Қазақстанның жалпы мақсатына сәйкес Маңғыстау энергетикалық жүйесіне РЭҚ-ның көбірек енуін жеңілдету жоспарын бағалауға және әзірлеуге көмектеседі. Техникалық көмек дамуды қамтиды. Маңғыстаудың 2035 жылға дейінгі өңірлік энергетикалық теңгерімінің болжамы, өңірге техникалық және экономикалық тұрғыдан тиімді ЖЭҚ енуін бағалау, РЭҚ біріктіру үшін қажетті желілік жаңартулар, сондай-ақ әлеуетті арттыру және мүдделі тараптардың қатысуы.
Меморандумға қол қою рәсімін МРЭК Басқарма Төрағасы Айдар Махамбет мырза және USAID/Орталық Азиядағы энергетика жөніндегі кеңесшісі доктор Патрик Мейер ашты. Іс-шара барысында доктор Мейер былай деді: «Осындай ынтымақтастық арқылы USAID-тың «Орталық Азия энергетикасы» жобасы аймақтың ұлттық үкіметтеріне, коммуналдық қызметтерге, энергетикалық жүйе операторларына, энергетикалық компанияларға, тарату компанияларына және басқа да мүдделі тараптарға энергияны қолдау үшін техникалық қызметтер көрсетеді. Орталық Азияның энергетикалық саласының ауысуы және декарбонизациясы – аймақтағы климаттың өзгеруінің әсерін азайтудың маңызды қадамдары».
USAID-тың «Орталық Азия энергетикасы» жобасы құны 39 миллион доллар тұратын 5 жылға арналған өңірлік энергетикалық бағдарламаны білдіреді. Бұл Орталық Азияның бес еліне – Қазақстанға, Қырғыз Республикасына, Тәжікстанға, Түркіменстанға және Өзбекстанға энергетикалық сектор арқылы экономикалық басымдықтарға қол жеткізуге көмектеседі. USAID-тың «Орталық Азия энергетикасы» жобасы өңірлік байланыстар ауқымын кеңейту және электр энергиясының трансшекаралық сауда-саттығы аясын ұлғайту есебінен энергетикалық сектордың жақсартылған көрсеткіштерін қолдауға, бәсекелестік негізде экологиялық таза энергияны ендіруге және энергетикалық қауіпсіздік пен бұзылуыға тұрақтылықты арттыруға бағытталған.
Энергетикалық секторға ғаламдық ауқымда энергетикалық сектордағы СО2 лақтырындыларының шамамен 40 пайызынан шамалы асатын бөлігі тиесілі. USAID таза энергия саласындағы жұмысы шеңберінде бүкіл қоғамдастық үшін энергияға қол жеткізу аясын ұлғайтатындай қазіргі заманғы энергетикалық технологиялардың қолданылуын арттыру және жаңартылатын энергия көздерін қолдануда инвестициялар мен жеке сектор тәжірибесін іске қосу үшін Қазақстан үкіметімен және өңірдің басқа да елдерімен ынтымақтықты жүзеге асырады.
USAID соңғы он жылдықта Орталық Азия елдеріндегі тіршілікке экономикалық бейім келетін нарықтық өңірлік энергия жүйесі үшін негіз қалауда басты рөл атқарды. USAID сонымен бірге жаңартылатын энергия көздерін дамыту, энергия тиімділігін арттыру, энергетикалық секторды цифрландыру және кибер қауіпсіздікті арттыру үшін нормативтік-құқықтық базаны нығайтты. USAID-тың «Орталық Азия энергетикасы» жобасы жергілікті әлеуетті арттыру, ынтымақтастыққа көмектесу және жеке сектордың нарықтық шешімдерін қолдау мақсатында бірқатар жергілікті және өңірлік серіктестермен жұмыс істейді.
###
USAID әлемдегі жетекші халықаралық даму агенттігі және даму саласындағы нәтижелерге қол жеткізуге себеп болатын катализатор болып табылады. Қосымша ақпаратты https://www.usaid.gov/central-asia-regional сайтынан және USAID-тың Facebook-тегі https://www.facebook.com/USAIDCentralAsia парақшасынан алуға болады.